Ale (piwo)

Ale (angielska wym. /eɪl/) – piwo górnej fermentacji przygotowywane z udziałem drożdży Saccharomyces cerevisiae. Zastosowanie tego typu drożdży oraz wyższych temperatur fermentacji (najczęściej w przedziale 18–25°C) sprawia, że piwa tego typu charakteryzują się znacznie bardziej złożonym smakiem i aromatem niż lagery. Historycznie piwa górnej fermentacji były produkowane przede wszystkim w Wielkiej Brytanii, Irlandii, Belgii, Niemczech, w wybranych rejonach Stanów Zjednoczonych oraz Kanady, a także w Polsce. Obecnie piwa typu ale, często wzorowane na „stylach narodowych”, są produkowane przez browary w różnych częściach świata.

Angielskie ale

Angielski gatunek ciemnobrązowego lub jasnobrązowego piwa uzyskiwanego z mieszanki słodu zwykłego i skarmelizowanego o smaku od bardzo gorzkiego do słodkawego. Wytwarzane jest ono za pomocą drożdży górnej fermentacji. Zaliczane jest do piw jasnych i mocnych (zawiera 3-6% alkoholu).

W średniowieczu produkowane było niemal w każdym domostwie na Wyspach Brytyjskich. Jego wytwarzaniem zajmowały się głównie kobiety. Zdarzało się też, że pełniły urząd wiejskiego kipera, oceniającego jakość piwa przeznaczonego na sprzedaż.

Produkowane jest w kilku odmianach:

• Bitter – piwo gorzkie, o bursztynowej barwie
• Mild – piwo łagodne, o małej zawartości chmielu
• India pale ale – piwo mocno gorzkie. Najstarsza wzmianka dotycząca piwa pale ale pochodzi z książki „An Universal Etymological English Dictionary” z 1675 r. Piwo to produkowano nie tylko na rynek wewnętrzny, ale transportowano również do brytyjskiej kolonii w Indiach. Przed wybudowaniem kanału Sueskiego podróż trwała ok. 3 miesiące, kanał skrócił ją o ok. miesiąc. Aby piwo nie zepsuło się przez taki okres, musiało mieć trochę więcej ekstraktu, alkoholu i chmielu. Taką odmianę piwa pale ale zaczęto z czasem nazywać India pale ale. Przez długi czas rodzaj ten nie był jednak zbyt popularny. W Wielkiej Brytanii królowało raczej łagodniejsze piwo, a w kontynentalnej Europie różne odmiany lagera. Prawdziwy rozwój IPA nastąpił dopiero w latach 70/80 XX w. w USA. Rozwój chmielarstwa oraz piwowarstwa domowego i rzemieślniczego w tym kraju spowodował, że IPA stał się symbolem piwa z małych, niezależnych browarów i stanowił przeciwwagę do złocistego lagera, z którym utożsamiane są klasyczne piwa z wielkich, popularnych browarów. IPA ze szczodrym dodatkiem amerykańskich chmieli – często o aromacie cytrusowym, owoców tropikalnych, żywicznym – oznaczany jest mianem American India pale ale. W Polsce pierwszym piwem w stylu AIPA był Atak Chmielu z browaru Pinta, który miał premierę w maju 2011 r.
• Old – piwo mocne, jednak niekoniecznie stare
• Stock – mocniejsze i bardziej trwałe piwo od pozostałych odmian

W angielskich barach ale bywa podawane jako Half and half, średnio gorzki napój tworzony poprzez połączenie równych porcji odmian bitter oraz mild.

Irlandzkie ale

• Stout – wywodząca się z Irlandii rodzina stylów piwnych charakteryzujących się ciemną barwą i charakterystycznym czekoladowo-kawowym, palonym posmakiem.
• Irish red ale – łagodne, karmelowe o delikatnej goryczce i charakterystycznej czerwonej barwie

Belgijskie ale

• Piwa klasztorne
• Witbier
• Flanders red ale

Niemieckie ale

• Weizen / Weissbier – zawierające min. 50% słodu pszenicznego, najczęściej charakteryzujące się aromatem goździków, bananów i cytrusów
• Dunkelweizen – ciemna „odmiana” weizena
• Weizenbock – mocne pszeniczne
• Berliner Weisse – lekkie, mocno kwaskowe
• Altbier / Kölsch – znane piwa z dolnego renu z miast Düsseldorf i Kolonii

Polskie ale

• Grodziskie – wytwarzane z wędzonego słodu pszenicznego

Zobacz też

• style piwa
• lager
• American pale ale
• Piwo pszeniczne

Przypisy

Bibliografia

• David Kenning: Piwa Świata. Robert Jackson. Warszawa: Olesiejuk Sp. z o.o., 2010. ISBN 978-83-7708-173-0. Brak numerów stron w książce
• Jan Cieślak: Od abboccato do żubrówki: wszystko o napojach. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1992, s. 12-13. ISBN 83-204-1251-X.